Dlaczego ten kraj wygląda tak, jak wygląda?

Kiedy zadaję sobie pytanie, dlaczego ten kraj wygląda tak, jak wygląda? Czemu wybieramy takich przywódców, jakich wybieramy? Rzeczywistość polityczna dzieli się na dwa światy. Ten z lewej i ten z prawej strony. Świat konserwatywny i liberalny. Światy, które według Jonathana Haidta zbudowane są na dwóch różnych fundamentach moralnych.

Dlaczego prawicowy politycy na pierwszym miejscu stawiają rodzinę? A lewicowi pochylają się nad wykluczoną jednostką? Co stoi u podstaw tych wyborów?

Haidt wyróżnia sześć fundamentów moralnych:

TROSKA: pragniemy opiekować się tymi, którzy doświadczają cierpienia.

WOLNOŚĆ: przeciwstawiamy się chęci dominacji jednych nad drugimi.

SPRAWIEDLIWOŚĆ: pragniemy zabezpieczyć prawnie działania promujące współpracę.

LOJALNOŚĆ: chcemy chronić osoby nam bliskie przed zagrożeniem płynącym od obcych.

AUTORYTET: powinniśmy traktować ludzi odpowiednio do zajmowanej przez nich pozycji społecznej.

ŚWIĘTOŚĆ: w świecie pełnym patogenów i wirusów, rzeczy czyste i schludne mają większą wartość.

Zdaniem Haidta, ludzie z prawej strony na pierwszym miejscu stawiają lojalność, porządek, hierarchię i tradycję. Z lewej, koncentrują się na prawach człowieka i przeciwstawiają się cierpieniu, krzywdzie, uciskowi i nierówności.

Mamy zatem na szali albo koncentrację na grupie, albo na jednostce.

Jeśli tak postawimy sprawę, naturalnym wydaje się, że wahadło powinno w zdrowym społeczeństwie nie wychylać się za mocno w żadną ze stron, tak by partia nie stała się tyranem dla niepełnosprawnych, słabszych, wykluczonych; ani by narcystyczne jednostki nie doprowadziły do chaosu w społeczeństwie, gdzie bycie singlem staje się wartością ostateczną.

Jeśli jednak równowaga zostaje zaburzona, warto zastanowić się, po której stanąć stronie, a może po prostu przypominać, że każda ze stron ma punkty wspólne?